Geplaatst op 2 mei, 2022
Kan nachtlawaai automatisch worden geregistreerd zónder dat iemand een melding doet? En, zou je het zelfs kunnen verminderen zonder dat de politie er aan te pas moet komen?
Met slimme geluidmeters, een app voor bewoners en nudging technieken (zie onderaan) wordt in de drukke Naamsestraat in Leuven (B) nachtlawaai bestreden.
Nudging technieken om het lawaai te verminderen of te voorkomen zijn bijvoorbeeld het dimmen van straatverlichting of het projecteren van boodschappen op de straat, zoals bijvoorbeeld ‘Hier slapen mensen’.
.
.
Het project met de Stad Leuven:
Wat onderzoeken we?
We willen weten hoe we storend straatnachtlawaai kunnen verminderen op een niet-repressieve manier. Dus door het probleem te voorkomen. Hiervoor wordt data verzameld over nachtlawaai die wordt gebruikt om het probleem beter aan te pakken.
Naamsestraat als case
Leuven is een echte uitgaansstad. Fijn natuurlijk, maar het brengt ook nachtlawaai met zich mee. In 2020 ontving de Leuvense politie 2.639 meldingen van inwoners die gestoord werden in hun nachtrust. Dat is allerminst plezierig, al helemaal voor wie de dag erna fris en monter op het werk moet verschijnen. Onderzoek toont bovendien aan dat aanhoudende geluidsoverlast gezondheidsproblemen kan veroorzaken.
Helena Schulpé, coördinator van het nachtlawaaiproject: Nachtlawaai is vooral een probleem in de 'doortrekkersstraten'; straten die mensen gebruiken om terug naar huis te gaan na hun avondje uit. In een ervan – de Naamsestraat – vindt het onderzoek plaats.
Geluidsmeters
We werken in twee fases. Eerst hebben we het probleem zo goed mogelijk in kaart gebracht. Daarom hangen er zeven geluidsmeters in de strook tussen het Heilige Geestcollege en Kunstencentrum STUK. Die nemen geen gesprekken op – dat is bij wet verboden – maar ze analyseren wel ieder nachtelijk geluid: wat is de geluidssterkte, hoe hoog of hoe laag klinkt het, hoe lang duurt het, is het afkomstig van het verkeer, van mensen, van muziek… ?
Tegelijk vroegen we ook de bewoners om ons via een app te laten weten wanneer ze nachtlawaai ervaren. Niet elk geluid is namelijk storend. Een heel luid geluid dat maar heel kort duurt, zal je niet per se wakker maken. Omgekeerd kan een vrij stil, laag en langdurend geluid – basklanken bijvoorbeeld – je wel uit je slaap houden. Door de resultaten van de geluidsanalyse te combineren met de meldingen van de bewoners, kunnen we bepalen wat nu precies storend nachtlawaai is. En zodra we dat weten, gaan we in een tweede onderzoeksfase na welk effect nudgingtechnieken hebben op dat nachtlawaai.
‘Stel dat een van de geluidsmeters nachtlawaai opvangt, dan kunnen we bijvoorbeeld de openbare verlichting dimmen’
Stille nacht
Van januari tot december 2022 zijn verschillende nudgingtechnieken getest. Met real time nudges proberen we het probleem aan te pakken zodra het zich voordoet. Stel dat een van de geluidsmeters nachtlawaai opvangt, dan kunnen we bijvoorbeeld de openbare verlichting dimmen of van kleur laten veranderen. Onderzoek toont immers aan dat zacht of warm licht mensen kalmeert. Of we programmeren een boodschap op de grond, ‘Hou het alsjeblieft rustig in deze buurt’ of ‘Hier slapen mensen’. Of we laten de verlichting in enkele huizen aanspringen. Dat maakt de lawaaimakers ervan bewust dat ze mensen uit hun slaap halen.
Andere nudges zijn niet real time, maar proberen het nachtlawaai te voorkomen. Door de vele gebouwen van de KU Leuven lijkt de Naamsestraat ’s nachts wat verlaten en krijgen feestvierders misschien het idee dat lawaai maken geen probleem is. Daarom willen we de straat een meer bewoonde indruk geven: meer groen aanplanten, donkere hoekjes uitlichten, kunstwerken plaatsen … Zo zien passanten dat het om een gezellige woonbuurt gaat, en dat stimuleert hen hopelijk om zich rustig te gedragen.
Nachtlawaai voorspellen
Maar we gaan meer doen dan enkel nudgingtechnieken testen. We zullen bijvoorbeeld ook nagaan wat het effect is van de weersomstandigheden of van evenementen op nachtlawaai. Zo zullen we steeds beter kunnen voorspellen wanneer de kans op nachtlawaai groot is, en dan kunnen we de politie meer laten patrouilleren of extra stewards inzetten. En stad en politie blijven natuurlijk ook – naast dit onderzoek – sterk inzetten op het sensibiliseren rond nachtlawaai.
Meten is weten
Doordat we in de eerste onderzoeksfase enkel het geluid gaan monitoren, en in de tweede fase ook gaan ingrijpen, kunnen we heel goed nagaan wat effect heeft en wat niet. Helpt het om een boodschap te projecteren of om de verlichting aan te passen? Biedt een gezellige omgeving de oplossing? Of moeten we de politie meer laten patrouilleren? Tot nu toe is het gokken, maar met dit onderzoek zullen we weten wat echt werkt. En de lessen die we trekken uit dit project, kunnen we toepassen in andere straten die last hebben van nachtlawaai. Dat is ontzettend waardevol.
Nudging
Nudging betekent letterlijk: ‘een zetje geven’. Nudges zijn psychologische technieken die je op een simpele manier stimuleren om je gedrag te veranderen, vaak zonder dat je je daar zelf van bewust bent. Denk maar aan de vliegsticker die mannelijke plassers aanmoedigt om beter in het urinoir te mikken. Of aan Holle Bolle Gijs in de Efteling: die maakt het veel leuker om afval in de vuilnisbak te gooien, waar het hoort.